Werk! Werk?

Willen we werk? of willen we bezigheid?...

Zowel in Amerika als in Europa wordt er gekeken als economisch succes van een regering, naar hoeveel mensen men aan een job heeft geholpen. Er wordt gestreefd naar zoveel mogelijk werk…
Het is voor verschillende redenen een foute insteek.

Waarom zou je proberen in deze tijden van enorme automatisering, en aankomende AI, om iedereen full time aan het werk te houden?!

Er zijn schattingen dat binnen dit en twintig jaar zowat de helft van alle jobs volledig zullen verdwijnen. Denk bijvoorbeeld aan taxi- of vrachtwagen chauffeurs, die allemaal zullen vervangen worden door zelfrijdende voertuigen. Of denk aan leraars die niet meer elk jaar hetzelfde lesje afhaspelen omdat zelfs nu de kwaliteit van Youtube hen al met vlag en wimpel heeft voorbijgestoken. Denk aan elektrische voertuigen die preventief onderhoudsvrij blijken, Of overbodige belastinginspecteurs omdat we taxonweb hebben gekregen… Het zal onmogelijk worden om iedereen zinnig aan het werk te houden.

Maar vooral een andere reden is veel fundamenteler: Moeten we bij het streven naar levenskwaliteit niet net streven naar steeds minder werk? Zou het niet fantastisch zijn als mensen plots wel tijd krijgen om met hun kinderen bezig te zijn, of op hun oude vader te letten? Zou het niet fantastisch zijn als iedereen elk jaar voor maanden op wereldreis kan gaan, om de oceaan over te zeilen, of te voet naar Compostela te gaan? 

Een anecdote om aan te geven hoe maf het streven naar werk geworden is:
Tijdens de tweede wereldoorlog werd kamp Breendonk opgericht. Daar werden allerlei mensen die tegen het regime waren, in eerste instantie gevangen gezet, gemarteld en ondervraagd, om daarna naar elders te worden verstuurd. Op het binnenplein werden de gevangen aan het werk gezet; ze moesten een berg zand die er lag, van de ene kant naar de andere kant verplaatsen. Het was erg hard werken, en wie niet snel genoeg was kreeg flink klappen bovenop… Bizar genoeg moest, als de berg eenmaal verplaatst was van links naar rechts,... de berg terug verplaatst worden van rechts naar links!...
Het is duidelijk dat er zo geen enkele welvaart werd gecreëerd, en dat het doel enkel was om de mensen bezig te houden…

Hoewel het natuurlijk een extreem voorbeeld is, zijn we in België al een aardig stukje afgegleden naar dit Breendonk syndroom. We hebben al gigantisch veel jobs gecreëerd die absoluut géén welvaart brengen, en die mensen geweldig irriteren. Denk maar aan de verplichte ‘energie prestatie certificaten’ als je je huis wil verkopen, geen enkel huis wordt daardoor meer geisoleerd, en ondertussen worden bomen gekapt en met de auto gereden om die papieren in orde te krijgen.

Of wat met de jaarlijkse autokeuring; Voorbeelden waarbij dure en inefficiënte controles verplicht worden, en die op zich geen millimeter welvaart brengen. Je moet er extra vakantie voor nemen en uiteraard moet je extra met de auto rijden om er heen te gaan (of terug te gaan als een lampje vervangen werd)

Toen een aantal jaren een voorstel kwam om bijvoorbeeld de autokeuring minder frequent te maken, was het enige tegenargument, dat er een equivalent van een aantal mensen dan hun baan zouden verliezen. M.a.w je zou dezelfde welvaart houden als autobezitters nog hetzelfde bedrag zouden moeten betalen elk jaar een halve vakantiedag moeten opofferen om langs te gaan, enkel om de mensen die er werken bezig te houden?!.

En zo zijn er ondertussen tientallen jobs gecreëerd, voor allerlei inspecteurs, voor met veel te ingewikkelde boekhoudingen, met papieren die telkens bij het gemeente huis moeten worden vernieuwd enz… Het effect op korte termijn was telkens dat er jobs bijkwamen, en het BNP zelfs virtueel kon worden opgepompt (Groei!). De waarheid is dat het een afbraak is van vrijheden en dat het enkel Breendonk-jobs zijn zonder toegevoegde welvaart.
De vraag hoe je dan zou omgaan met mogelijke extra werkloosheid als je al deze artificiële ambtenaren zou ontslaan  is op vele manieren te beantwoorden:

Men zou voor massala arbeidstijd verdeling kunnen kiezen, waarbij plots een algemene ⅘ week de norm wordt en iedereen evenveel extra vrije tijd krijgt, en waarbij de consumptie plots alleen al door die extra tijd zou stijgen. 
Een andere mogelijkheid is om met dezelfde belastingen dat staatsinkomen te verdelen over alle Belgen, i.p.v. enkel een geprivilegieerd ambtenarenapparaat veel te hoge lonen en pensioenen uit te keren. Het kan de start zijn van een veel eerlijker algemeen onvoorwaardelijk basisloon. 
Het zal het initieel niet genoeg zijn om alleen daarvan te leven, en dat hoeft ook niet; maar naarmate er meer en meer geautomatiseerd wordt in de loop der jaren zal het kunnen stijgen. Het zal altijd eerlijker zijn dan nu te proberen via telkens meer ambtenarij extra geld in de economie te pompen...